وتار

  لە نێوان مرۆڤدۆستى و ڕەگەزپەرستی دا

حاڵه‌تێكى قێزه‌ون و نامرۆیی لاى بەشێک له‌ نووسه‌ران ورۆژنامه‌نووسان مامۆستایانى زانكۆ و تا ده‌گا به‌ كه‌سانى ئاسایی، هه‌ستى پێده‌كرێ، كه‌ ئه‌ویش له ئه‌نجامى پەروەردەی هەڵەی حزبە عەلمانییەکانه‌وه‌ دروستبووه‌،  كه‌ خۆى ده‌بینێته‌وه‌ له‌ دژایەتیکردنی هەموو جوانیى و لێبوورده‌یى و گەورەیی ئایینى ئیسلام، بەناوی دژایەتی عەرەبەوە (وەک ڤیدیۆکەی شەوی 25ى ئه‌م مانگه‌ له‌ هەولێر)، کە تا سەرئێسقان هەڵەیه‌ و سووكایه‌تیكردنیشه‌ به‌ ئایینى ره‌سمیی وڵات، كه‌  ئیسلامه‌، چونكه‌ به‌ پێى ئه‌و ده‌ستووره‌ نابێ هیچ یاسایه‌ك، كار و كرده‌وه‌یه‌ك دژ به‌ به‌ ئایین و دروشمه‌ ئایینیه‌كان سازبكرێ، یان ئه‌نجام بدرێ. بۆچى؟ بۆ ئه‌وه‌ى توندوتیژیی روونه‌دات و سه‌قامگیریی وڵات تێكنه‌چێ.

له‌و چوارچێوه‌یه‌شدا، هه‌ر سووكایه‌تێكردنێك به‌ پیرۆزییه‌كانى ئه‌و ئایینه‌ وه‌ك خوا, قورئان، په‌یامبه‌ره‌كه‌ى و باقى دروشمه‌كانى تریشى ده‌چێته‌ خانه‌ى سووكایه‌تى به‌ ده‌ستوور و به‌ هه‌زاران هاوڵاتى ده‌نگده‌رى خودى ئه‌و حزبانه‌ش، كه‌ پەیوەستن بە ئەنجامدانی پەرستشەکانی ئیسلامەوە وەک نوێژ، ڕۆژوو، حەج … تاد. هەروەها ناکرێ و دیسانەوە ئەوەش زۆر هەڵەیە، کە پێمان وابێت دژایەتی عەرەب دەکەین .. جارێ بۆچی دژایەتیان بکەین‌‌؟! ئایا هەمومان بەدیهێنراوی خوای گەورە نین؟ ئایا هه‌موومان ئیسان نین و رێزلێگیراوى خوا نین؟ ئەو لۆژیکەی، کە پێیوایە هەموو عەرەب داعشە! ڕاستە؟ گەر وابێ، دەی بۆچی کاتی خۆی دژایەتی سیاسەتی بەعسی فاشیستمان دەکرد و هەزاران قوربانیمان لە پێناویدا دەدا، هەر لەبەر ئەوەی ئەویش سیاسەتێکی ڕەگەزپەرستانەی پیادە دەکرد و جیاوازیی لە نێوان پێشمەرگەیەک و کەسێکی مەدەنی، یان ژن و مناڵ و پیروپەکەوتەیه‌كدا نەدەکرد، کە زۆر هەڵەبوو. هه‌ر له‌به‌ر ئه‌وه‌، گەر ئێمە بە ڕاستی نەتەوەیین، نەک تەنها بۆ بانگەشە، با بێین گەندەڵی بنەبڕ بکەین، کە ناو و ناوبانگى عێراقى به‌ هه‌رێمى كوردستانیشه‌وه‌ به‌ دناو كردووه‌، ساڵانه‌ به‌ گوێره‌ى راپۆرتى رێكخراوى شه‌فافیه‌تى نێوده‌وڵه‌تى، كه‌ پێوانه‌ى شه‌فافییه‌ت و گه‌نده‌ڵى بۆ وڵاتانى جیهان ده‌كات، هه‌میشه‌ له‌ پله‌كانى خوارى خواره‌وه‌ى ڕیزبه‌ندییه‌كه‌ دان، با چاکسازیی بکەین و بن دیوار نەهێڵین، كه‌ تا ئێستاش به‌ هه‌زاران كه‌س بێئه‌وه‌ى ساتێك بۆ ئه‌م وڵاته‌ ماندوو بووبێ، به‌ پله‌ى وه‌زیر و بریكارى وه‌زیر و به‌ڕێوه‌به‌رى گشتى خانه‌نشینن، له‌ به‌رامبه‌ریشدا، با موچەی شەهیدان و کەسوکاری ئەنفال و پێداویستی تایبەت بەرینە ئاستێک، کە هیچ نەبێ وەک مرۆڤ بژین!، به‌ڵام به‌ده‌یان موستەشار و فایلدار و کوردکوژەکانی دوێنێ، ئەمڕۆ خاوەنی کۆمپانیا و پڕۆژەی گەورە گەورەن!، با مووچه‌ پاشه‌كه‌وتكراوه‌كانى فه‌رمانبه‌ران بگێڕنه‌وه‌، خزمه‌تگوزارییه‌ سه‌ره‌تاییه‌كانى وه‌ك ئاو، كاره‌با، رێگه‌وبانى پێشكه‌وتوو بۆ هاوڵاتیان دابین بكه‌ین… ئه‌وانه‌ و ده‌یان پرسى دیكه‌، كه‌ دڵنیابن ئەوە لووتكه‌ى نه‌ته‌وایه‌تى و نیشتمانپه‌روه‌رییه‌ و راستگۆییه‌ له‌گه‌ڵ ئایدۆلۆژیاكه‌ت و جه‌ماوه‌ر، به‌  پێچه‌وانه‌شه‌وه‌، ئەوەی تۆ (ئه‌و كه‌سه‌ى ڤیدیۆكه‌ى شارى هه‌ولێرى بڵاوكرده‌وه‌) و هاوئاوازەکانت لێرەو لەوێ، وەک دەنگێکی دۆڕاوی بێدەسەڵات، کە بەر دەبنە پارچە ئاسنێک، کە تەنها لەبەرئەوەی له‌ سه‌رى نووسراوە: (سبحان الله وبحمده سبحان الله العظیم) هیچ نین! … ره‌نگه‌ بڵێین گه‌ر وایه‌ بۆچى وه‌ڵامیان ده‌درێته‌وه‌؟ باشتر نییه‌ كه‌ بێده‌نگى لێ بكرێ؟.

 

له‌گه‌ڵ قه‌ناعه‌تى ته‌واومان به‌ ره‌خنه‌ و ره‌خنه‌گرتن، كه‌ ئه‌مه‌ زۆر دووره‌ له‌و بابه‌ته‌، له‌برى ره‌خنه‌، ته‌شهیر و سووكایه‌تیكردنه‌ چ به‌ ئایین، چ به‌ ره‌مزى ئایینى، كه‌ خواى په‌روه‌ردگاره‌! هه‌روه‌ها گه‌وره‌نه‌كردنى هیچ كارێك له‌ سنوورى خۆى، به‌ڵام له‌ هه‌مانكاتدا هه‌ر ده‌بێت وه‌ڵامى بدرێته‌وه‌. له‌و رووه‌وه‌، به‌شێكى گه‌وره‌ى به‌رسیارێتى ده‌كه‌وێته‌ سه‌ر شانى وه‌زاره‌تى ئه‌وقاف و داواكارى گشتى و پۆلیس، كه‌ رێگه‌ نه‌ده‌ن سووكایه‌تى له‌و جۆره‌ دووباره‌ ببێته‌وه‌، چونكه‌ دواجار له‌وانه‌یه‌ سه‌ربكێشێت بۆ توندوتیژیى تاكلایه‌نه‌.

هه‌روه‌ها ده‌بێت حكومه‌تى هه‌رێم به‌ تایبه‌ت وه‌زاره‌ته‌كانى (په‌روه‌رده‌، ئه‌وقاف، خوێندنى باڵا، پلاندانان) به‌ هاوكاریی كه‌سانى پسپۆڕ و خه‌مخۆری وڵات، پڕۆگرامێكى مه‌ده‌نییانه‌ و مرۆڤانه‌ بۆ قۆناغه‌كانى خوێندن، هه‌ر له‌ دایه‌نگه‌وه‌ بۆ زانكۆ دابڕێژن، به‌شێوه‌یه‌ك كه‌ خزمه‌ت به‌ پێشكه‌وتن و گه‌شه‌كردنى هه‌رێم بكات، چۆن وڵاتانى سه‌نگافۆره‌ و مالیزیا و كۆریاى باشوور و ئیمارات و قه‌ته‌ر و….تاد،  له‌ ماوه‌ى دوو تا سى ده‌یه‌دا، توانیان كارێك بكه‌ن، كه‌ ئێستا به‌ چاوى خۆمان ده‌یبینین، كه‌ بوونه‌ته‌ نموونه‌ى پێشكه‌وتن و گه‌شه‌كردن.

 

له‌و وڵاتانه‌ و زۆرێكى تریش، گه‌ر به‌ ناوى “پاراستنى ره‌گه‌ز” بیر بكه‌نه‌وه‌، هه‌رگیز نه‌ده‌گه‌یشتنه‌ ئه‌و راده‌یه‌ له‌ پێشكه‌وتن له‌ رووى سه‌رخان و ژێرخانیانه‌وه‌، له‌ رێزگرتن له‌ مافه‌كانى مرۆڤ، هه‌رچه‌نده‌ له‌وێش له‌ چه‌ند وڵاتێك، به‌داخه‌وه‌ راستڕه‌وه‌ توندڕه‌وه‌كان بوونیان هه‌یه‌ و دژایه‌تى هه‌موو ره‌گه‌زێك به‌ده‌ر له‌ خۆیان ده‌كه‌ن! به‌ڵام هه‌میشه‌ ده‌روونساغ  ویژدانزیندووه‌كان سه‌ركه‌توو و سه‌رفراز و دڵئارامن!

هەژار حاتەم

هەژار حاتەم حمە، لەدایك بووی 1979 ماستەر لە ڕاگەیاندن، چەندین چەندین وتارو توێژینەوەی نوسووە و خاوەنی دوو كتێبە...

هەژار حاتەم

هەژار حاتەم حمە، لەدایك بووی 1979 ماستەر لە ڕاگەیاندن، چەندین چەندین وتارو توێژینەوەی نوسووە و خاوەنی دوو كتێبە...

بابەتەكانی نوسەر

Leave a Reply