وتار

پەیوەندى نێوان حەزرەتى موحممەد و عیسا -سەلامى خودا لەسەریان بێت-

محمد مەلا محمود تاوگۆزى

بە پێویستى دەزانم لەم دەرفەدا بە کورتى ئاماژە بە چەند خاڵێکىهاوبەشى نێوان پێغەمبەرى خۆمان حەزرەتى موحەممەد و حەزرەتىعیسا بکەم -سەلامى خودا لەسەریان بێت-، بەو هیوایەى مایەى سوود بێت.

1. هەردووکیان لە پێغەمبەرانى (ئولولعەزم)ن، واتە: لە پێغەمبەرە تایبەتى و پلە باڵاکانن.
2. وەکچۆن بڕواهێنان بە پێغەمبەرى خۆمان پایەیەکى گرنگى باوەڕمانە، باوەڕهێنان بە تەواوى پێغەمبەرانیتر بەشێکە لە باوەڕ و عەقیدەمان.بەڵام پێغەمبەر عیسا جیاواز لە هەر پێغەمبەرێکى دیکە، تایبەتمەندى پێدراوە و پاداشتى زۆرى لەسەر دانراوە. وەک پێغەمبەرى خۆشەويستمان (دروود و سەلامى خوداى لەسەربێت) دەفەرموێت: «مَنْ قَالَ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ وَأَنَّ عِيسَى عَبْدُ اللَّهِ وَابْنُ أَمَتِهِ وَكَلِمَتُهُ أَلْقَاهَا إِلَى مَرْيَمَ وَرُوحٌ مِنْهُ وَأَنَّ الْجَنَّةَ حَقٌّ وَأَنَّ النَّارَ حَقٌّ أَدْخَلَهُ اللَّهُ مِنْ أَىِّ أَبْوَابِ الْجَنَّةِ الثَّمَانِيَةِ شَاءَ». رواه شيخان.
3. هیچ پێغەمبەرێک لەنێوان ئەم دوو پێغەمبەرەدا نییە و نزیکترینپێغەمبەرن لە یەکەوە -سەلامى خودا لەسەریان بێت-، کە ماوەى نێوانیان وەکو زانایان فەرموویانە، (٦٠٠) ساڵە.

لەم بارەیەوە پێغەمبەر (دروود و سەلامى خوداى لەسەربێت)دەفەرموێت: «أَنَا أَوْلَى النَّاسِ بِابْنِ مَرْيَمَ الأَنْبِيَاءُ أَوْلاَدُ عَلاَّتٍ وَلَيْسَ بَيْنِى وَبَيْنَهُ نَبِىٌّ». بخاري، مسلم.

4. پێغەمبەر عیسا موژدەى هاتن و لەداییکبوون و پێغەمبەراتى پێغەمبەرى خۆمانى داوە بە گەلەکەى، وەکو خواى گەورە دەفەرموێت: ((وَإِذْ قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَمُبَشِّرًا بِرَسُولٍ يَأْتِي مِنْ بَعْدِي اسْمُهُ أَحْمَدُ)).

وە لە ڕیوایەتێکیشدا پێغەمبەرى خۆمان (دروود و سەلامى خوداى لەسەربێت) فەرمویەتى: من موژدەکەى پێغەمبەر عیسام. ((عَنْ أَبِي أُمَامَةَ قَالَ: قُلْتُ يَا نَبِيَّ اللهِ مَا كَانَ بَدْءُ أَمْرِكَ قَالَ دَعْوَةُ أَبِي إِبْرَاهِيمَ وَبُشْرَى عِيسَى وَرَأَتْ أُمِّي أَنَّهُ خَرَجَ مِنْهَا نُورٌ أَضَاءَتْ مِنْهُ قُصُورُ الشَّامِ)). رواه الطبراني، والبيهقي، وأحمد.

5. لە کۆتایی دونیا و هاتنى قیامەتدا پێغەمبەر عیسا دادەبەزێت و دەبێتە ئەندامێکى ئەم ئوممەتە و حوکم بە قورئان دەکات و شەریعەتى پێغەمبەرى خۆمان پەیڕەو دەکات. وە بە پێی ڕیوایەتێکىیش -هەرچەند لاوازە- هاوسەرگیرى لەگەڵ ئافرەتێکى ئەم ئوممەتەدا دەکات و منداڵیشيان دەبێت و ناوى دەنێن موحەممەد و موسا.

پێشەوا (قورتوبی) لەو بارەیەوە دەفەرموێت: ((و أن عيسى عليه السلام يتزوج بامرأة من آل فلان و يرزق منها و لدين فيسمى أحدهما محمد و الآخر موسى و يكون الناس معه على خير و في خير زمان و ذلك أربعين سنة، ثم يقبض الله روح عيسى و يذوق الموت و يدفن إلى جانب النبي صلى الله عليه و سلم في الحجرة)). التذكرة في أحوال الموتى وأمور الآخرة: ص162.

6. کاتێک حەزرەتى عیسا وەفات دەکات، بڕوادارانى ئوممەتى خۆماندەیشۆرن و بەخاکى دەسپێرن. وە لەسەر هەندێک ڕیوایەت و بۆچوون لە خزمەت پێغەمبەرى خۆماندا لە مەدینە- ئەسپەردە دەکرێت.

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «يَنْزِلُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ إِلَى الْأَرْضِ، فَيَتَزَوَّجُ، وَيُولَدُ لَهُ، وَيَمْكُثُ خَمْسًا وَأَرْبَعِينَ سَنَةً، ثُمَّ يَمُوتُ، فَيُدْفَنُ مَعِي فِي قَبْرِي، فَأَقُومُ أَنَا وَعِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ فِي قَبْرٍ وَاحِدٍ بَيْنَ أَبَى بَكْرٍ وَعُمَرَ». أورده ابن الجوزي، في العلل، برقم: 55080 باب نزول عيسى عليه السلام. وقال (ج2، ص433): ((هذا حديث لا يصح والإفريقي ضعيف بمرة)).

عن مُحَمّدِ بنِ يُوسُفَ بنِ عَبْدِ اللّهِ بنِ سَلاَمٍ عَن أَبِيهِ عَنْ جَدّهِ قال: “مَكْتُوبٌ في التّوْرَاةِ صِفَةُ مُحَمّدٍ، وَصِفَةُ عِيسَى بنُ مَرْيَمَ يُدْفَنُ مَعَهُ. قالَ فقالَ أَبُو مَوْدُودٍ: وقَدْ بَقِيَ في البَيْتِ مَوْضِعُ قَبْرٍ”. رواه الترمذي، في السنن، برقم: 3617 -باب في فضل النبي صلى الله عليه و سلم. وقال (ج5، ص588): ((هذا حديث حسن غريب. هكذا قال عثمان بن الضحاك، والمعروف الضحاك بن عثمان المدني ضعيف)).

7. بەهۆى ئەم هەمووە نزیکی و تێکەڵى و ئینسیجامەى لەنێوان شەریعەتى هەردوولادا هەیە، کۆمەڵێک ئەحکام و بڕیارى شەرعى و پەیوەندى مرۆیی و کۆمەڵایەتى ئاسانکارى تێدا کراوە و لەنێوان گەلانى هەردوولادا ڕێگەى پێ دراوە. وەکو: ڕەوایەتى خواردن و خواردنەوەى یەکتر و، هێنانى ژن لێیان و، زۆرێک لە مامەڵە دونیاییەکانى دیکە، وەکو دیارى پێبەخشین و هاتوچۆ و ..
8. ئەوانەى خۆیان بە نەصارا و شوێنکەوتى حەزرەتى مەسیح دەزاننهەرچەند لە بڕواپێبوونیشياندا ناڕاستبن-، بەڵام ئەهوەنترین و نزيکترینى گرۆى بێ باوەڕانن لە بڕوادارانەوە. وەکو خواى گەورە دەفەرموێت: ((وَلَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُمْ مَوَدَّةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَى ذَلِكَ بِأَنَّ مِنْهُمْ قِسِّيسِينَ وَرُهْبَانًا وَأَنَّهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ)). هەروەها دەفەرموێت: ((وَقَفَّيْنَا بِعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ وَآتَيْنَاهُ الْإِنْجِيلَ وَجَعَلْنَا فِي قُلُوبِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَرَحْمَةً وَرَهْبَانِيَّةً ابْتَدَعُوهَا مَا)).

لە کۆتاییدا سڵاو دەنێرین بۆ گیانى پاکى پێغەمبەنى پێشەوا، هەروەک خوداى باڵا بە تایبەت سەبارەت بە حەزرەتى عیسا فەرمویەتى: ((وَالسَّلَامُ عَلَيَّ يَوْمَ وُلِدْتُ وَيَوْمَ أَمُوتُ وَيَوْمَ أُبْعَثُ حَيًّا)).

محمد مه‌لا محمود تاوگۆزی

بابەتەكانی نوسەر

Leave a Reply